علت چشمک زدن دتکتور چیست؟ راهنمای کامل رفع مشکل چشمک زدن انواع دتکتور

خیلی وقت‌ ها ممکن است با صدای آژیر یا چشمک زدن مداوم انواع دتکتورها مواجه شوید. وقتی این موضوع حساس می‌شود که نیمه‌ شب که همه اعضای ساختمان خواب هستند اتفاق بیفتد.

همه ما به دنبال این هستیم که علت چشمک زدن دتکتور را پیدا کنیم.  شاید اولین چیزی که به ذهن همه ما برسد این است که جایی آتش گرفته یا گاز نشست کرده است. زیرا دتکتور دود چشمک می‌زند ولی ما چیزی را مشاهده نمی‌ کنیم.

تنها شما نیستید، هر کسی که با این هشدار مواجه شود باید نگران جان و مال خود باشد. یک اشتباه کوچک می‌ تواند خسارات جبران‌ ناپذیری برای شما بوجود بیاورد. ولی همیشه چشمک زدن دتکتور به دلیل بروز حادثه نیست. می‌ تواند علت های بسیار زیادی داشته باشد.

ما در این مقاله قصد داریم به صورت کامل و دقیق درباره تمام علت‌ های چشمک زدن انواع دتکتور را برای شما بیان کرده و راه‌ حل‌ های مناسب را ارائه کنیم. آسایش و امنیت شما برای ما بسیار مهم است، پس از شما می‌ خواهیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

قبل از اینکه بخواهیم علت چشمک زدن دتکتور را پیدا کنیم، بد نیست با آن بیشتر آشنا شده و عملکردش را نیز بررسی کنیم.

دتکتور چیست و چگونه کار می‌کند؟ 

دتکتورها تجهیزاتی هستند که برای شناسایی اولیه دود،‌ آتش، حرارت و گاز و اعلام حریق مورد استفاده قرار می گیرند. این قطعات دارای سنسور هایی هستند که هر کدام می‌ تواند نوعی از حادثه را تشخیص دهند. در ادامه به صورت خلاصه با انواع آن آشنا شویم.

معرفی انواع دتکتور (دتکتور دود، حرارت، گاز و غیره):

دتکتورها بر اساس نوع خطری که پایش می‌کنند و روش عملکردشان کاملا فرق دارد.

• دتکتورهای دودی: این نوع دتکتور دارای سنسورهای نوری هستند. به محض اینکه دود وارد محفظه آنها شود، با شکست نور متوجه دود شده و آن را فورا گزارش می‌ کنند. میزان حساسیت دتکتورهای نوری برای دود ناشی از سوختن چوب و کاغذ و کلا دودهای سنگین بیشتر است. اما در دتکتورهای یونیزاسیون حساسیت بیشتر روی دودهای سبک و ریزتر است. برای فضاهای بزرگتر از نوع سوم دتکتور دودی که به آن خطی گفته می‌ شود استفاده می‌ کنند. این دتکتورها اشعه مادون قرمز را به صورت خطی منتشر کرده و به محض شکست آن اشعه فورا اعلام حریق می‌ کند.
• دتکتورهای حرارتی: این دتکتورها به محض اینکه افزایش ناگهانی دما یه دمای بالاتر از استاندارد را شناسایی کنند آلارم می‌ دهند. البته این دتکتورها در اصل دو نوع نقطه‌ای و افزایش حرارتی هستند:
  • در نوع نقطه ای وقتی دمای فضا به یک دمای مشخصی برسد،‌ برای مثال 57 درجه سانتی گراد آلارم می دهند. یعنی دمای از قبل تعیین شده ملاک کار است.
  • در نوع افزایش اگر ناگهان دمای فضا بالا برود شروع به کار می کنند. 
• دتکتورهای گازی: همان طور که از اسمش پیدا است فقط برای شناسایی نشت گازهای مختلف از آن استفاده می‌ شود. این دتکتورها شامل موارد زیر هستند که هر کدام در مواقع نشت گاز ما را با خبر می‌ کنند:
  • دتکتور گاز هیدروژن
  • دتکتور گاز متان
  • دتکتور گازی
• دتکتورهای ترکیبی: این دتکتورها از ترکیب چند حسگر (مثلاً دود و حرارت یا دود و گاز) در یک دستگاه ساخته می شوند. علت آن این است که بتوانند با انواع خطرات ممکن واکنش سریع تر نشان دهند. یعنی فقط بر اساس دود یا شعله واکنش نشان ندهند.
• دتکتورهای شعله: این دتکتور دارای سنسورهای مجهز به فناوری UV هستند تا به محض اینکه شعله اولیه آتش را مشاهده کنند آلارم ارسال کنند. 
•  دتکتور ذاتا ایمن: این دتکتورها دارای مکانیزم بسیار خاصی هستند تا بتوانند در محیط‌ های حساس و حادثه خیزی که با کوچکترین شوکی ممکن است حریق صورت بگیرد نصب می شوند. این دتکتورها اصلا هیچ جرقه و شوکی را خود به خود ایجاد نکرده و کاملا امن هستند. 

تا به اینجا به صورت کلی با انواع دتکتور آشنا شده و نحوه عملکرد هر یک را متوجه شدید. اما می‌ رسیم به اصل موضوع یعنی علت چشمک زدن دتکتور چه چیزی می تواند باشد.

علت چشمک زدن دتکتور چیست؟

برای همه سوال است که چرا دتکتور چشمک می‌زند و اولین و مهمترین عکس العمل ما در این موقع چه چیزی باید باشد و در نهایت چطور باید آن را بر طرف کنیم.

دتکتورها معمولا زیاد چشمک می زنند. 80% این چشمک زدن ها طبیعی بوده و اصلا نشان دهنده بروز خطر نیستند. دتکتورها با چشمک زدن شما را از وضعیت سلامت داخلی و یا هر گونه مشکلی مطلع خواهند کرد.

عملکرد نرمال دستگاه دتکتور

 بعضی از دتکتورها در حالت عادی چشمک می‌زنند تا به شما بگویند که درست کار می کنند. برای مثال اگر یک چراغ چشمک زن سبز را مدام مشاهده می کنید یعنی دستگاه سالم است. البته این چشمک زدن یک الگوی ثابت دارد. برای مثال هر 40 ثانیه یکبار می زند. دیدن این الگو اصلا جای نگرانی ندارد.

باتری ضعیف یا در حال تمام شدن در دتکتور

وقتی که باتری دستگاه ضعیف شود یا تمام شده باشد، چراغ چشمک زن دتکتور با رنگ‌ های زرد یا قرمز در می آید. گاهی اوقات یک بوقی نیز پخش می کند. اگر مدام صدای بوق شنیده می شود و این موضوع طولانی شد،‌ حتما باید باتری را عوض کنید. توصیه می شود سالی یکبار باتری داخلی را عوض کنید که به این آلارم کاذب بر نخورید.

اختلال در ارتباط با پنل مرکزی اعلام حریق 

اگر دتکتور نتواند با پنل مرکزی ارتباط بگیرد، چراغ دستگاه نیز چشمک می زند. زمانی که دستگاه چشمک زد و هیچ یک از موارد بالا نبود،‌ باید ارتباط مدار دستگاه را چک کنید. در این مواقع به پنل اصلی مراجعه کنید، اگر با چراغ زرد مواجه شدید آن دتکتور ارتباطش را از دست داده است. برای رفع آن حتما باید از یک تکنسین کمک بگیرید.

آلودگی یا گردوغبار در سنسور 

چشمک زدن سنسور دود علت های بسیاری دارد. بسیاری از آنها بیشتر بخواد غبار یا آلودگی فضای داخلی است. زیرا حسگرها این دستگاه اگر در معرض گرد و غبار قرار بگیرند آلارم کاذب تولید می کنند. رفع آن بسیار ساده است،  کافی است محفظه دتکتور را باز کرده و به آرامی داخل آن را تمیز کنید. شیارهای محفظه را نیز کاملا از هر گونه خاک و گرد و غبار پاک کنید. برای این کار از یک برس نرم یا قلم مو استفاده کنید.

تست سیستم یا ریست دستی 

خیلی وقت ها علت چشمک زدن دتکتور بخاطر حالت تست یا ریست دستی سیستم است. معمولا چراغ زرد یا کهربایی در دتکتورها، حالت تعمیر و نگهداری یا آزمایش را نشان می‌دهد. یعنی زمانی که تست دوره ای را انجام دادید یا ریست کردید، این چشمک زن برای مدت کوتاهی ایجاد شده و کاملا طبیعی است.

خرابی داخلی یا پایان عمر مفید دتکتور

یکی از نشانه ها و علائم خرابی دتکتور را می تواند در چشمک زدن آن مشاهده کرد. دتکتور هم مانند بقیه وسایل الکترونیکی عمر مفید دارند. اما از آنجایی که دستگاه حساسی بوده و باید به موقع از خرابی آن مطلع شوید، با چشمک زدن آن را به شما اطلاع می دهد.

به طور کلی شما هر 10 سال یکبار باید دتکتور خود را عوض کنید. حتی اگر به ظاهر سالم باشد. در غیر این صورت مدام آلارم کاذب دریافت کرده و یا در مواقع بروز حادثه اصلا کار نخواهد کرد.

سایر مواردی که باعث خطا در دتکتور اعلام حریق می شود

جدای از موارد بالا، یکسری عوامل هستند که می توانند باعث خطای دتکتور شوند:

• پخت و پز،‌ دود دخانیات (سیگار و قلیان)، بخار و رطوبت بالا،‌ مواد شیمیایی، ذرات معلق در فضا، ورود جریان شدید باد و مواجهه با مسیر تهویه هوا
• عدم نصب صحیح در فواصل استاندارد مانند عدم رعایت فاصله 3 متری از اجاق و …
• تنظیم نادرست و یا اعمال حساسیت بسیار بالا
• نقص در سیستم برقی داخلی
• خطای انسانی با فشردن شاسی

به طور کلی علت چشمک زدن دتکتور نشانه خطر نیست. شما باید بر اساس مطالب این بخش به سراغ مشکل رفته و آن را برطرف کنید. 

چگونه تشخیص دهیم که چشمک زدن دتکتور طبیعی است یا خطرناک؟ 

همانطور که پیش‌ تر گفتیم، هر چشمک زدن دتکتور نشانه‌ خطر نیست. تشخیص تفاوت بین یک عملکرد طبیعی و یک هشدار جدی می‌تواند خیال شما را کاملا راحت کند.

برای تشخیص درست و فنی باید به فاکتورهای زیر توجه کنید:

چه زمانی باید دتکتور را تعویض یا تعمیر کرد؟ 

جدای از فهمیدن علت چشمک زدن دتکتور، دانستن زمان تعویض کردن یا تعمیر کردن دتکتور بسیار مهم و حیاتی است، چون هم آلارم‌ های کاذب را در برنخواهد داشت و هم در موقع خطر به درستی کار می کند. در این بخش زمان‌ درست عوض کردن یا تعمیر دکتور را با هم بررسی می کنیم.

• ابتدا باید به سن دتکتور نصب شده دقت کنید. به طور کلی دتکتورها بیشتر از 10 سال عمر نمی کنند. بخصوص دتکتورهای دودی! اما شما باید به دفترچه راهنما نیز مراجعه کنید. حتی اگر زمان عمر مفید سپری شد باید آنها را عوض کنید. حتی اگر هنوز کار کنند!
• باتری دتکتور معمولا 2 سال یکبار نیاز به تعویض دارد. اما اگر هنوز کار می کند،‌ نهایتا بعد از 4 سال بدون بررسی آنها را عوض کنید.
• اگر دتکتور شما مدام چشمک غیر طبیعی داشته و یا آلارم کاذب دارد؛ همه موارد گفته شده را نیز بررسی کرده و مورد رفع نشد، آن را عوض کنید. چون ممکن است به خاطر شرایط محیطی آسیب دیده باشند.
• اگر دتکتور را تست کرده و کار نکرد،‌ بی درنگ آن را عوض کنید. برای تست از اسپری‌ های مخصوص استفاده کنید. (دقت کنید مسیر برق و ارتباط با پنل مرکزی سالم باشند.)
• اگر مدام روی تابلو مرکزی چراغ هشدار دریافت می کنید و همه چیز را بررسی کرده باشید.
• اگر عملکرد آن نوسان شدید داشته و به قولی بگیر و نگیر داشته باشد. در این وضعیت اصلا نمی توان روی عملکرد صحیح آن حساب کرد.
• اگر سنسورهای دتکتور مدام در معرض عوامل متعدد مانند دود، آتش، حرارت و گاز قرار بگیرند کارایی آنها به مرور از بین می‌ رود.
• اگر قطعی و وصلی برق به کرات اتفاق بیفتد و مدار برق اطفا حریق شما محافظ نداشته باشد مجبور هستید دتکتور را خیلی زود عوض کنید.
• اگر به هر دلیلی آسیب فیزیکی به آن وارد شد، ریسک نکرده و آن را عوض کنید.
• حتما از یک متخصص بخواهید تا سلامت دتکتورهای شما را نیز بررسی کند.

نکات مهم در نگهداری دتکتورها برای جلوگیری از هشدارهای اشتباه 

بعد از اینکه علت چشمک زدن دتکتور را متوجه شدید باید نکات مهم نگهداری و سرویس آنها را نیز بدانید؛ زیرا نگهداری و سرویس منظم دتکتورها به شدت مهم و حیاتی هستند. در این بخش تمام این نکات را برای شما مشخص خواهیم کرد.

1- به صورت دوره‌ ای دتکتور را تمیز کنید. تجمع گرد و غبار، چربی یا حشرات در محفظه داخلی دتکتورها (chamber) اصلی ترین علت چشمک زدن دتکتور و هشدارهای کاذب است. توصیه می‌شود حداقل سالی یک بار، محفظه داخلی دتکتورها با استفاده از برس نرم یا جاروبرقی با دور پایین، پارچه نرم و خشک تمیز شود. این کار به حسگرها اجازه می‌دهد تا به درستی دود یا حرارت را تشخیص دهند.

2- هر ماه دتکتورها را دستی تست کنید. تست دوره‌ای تجهیزات کاملا ضروری هستند.

3- باتری ها را به موقع عوض کنید. باتری‌های ضعیف یا تمام شده، یکی از دلایل اصلی چشمک زدن دتکتور و هشدارهای کاذب بوق‌دار هستند. هر سه ماه یکبار باتری‌ ها را چک کنید.

4- از قابلیت‌های سیستم‌ های پیشرفته به خوبی استفاده کنید. برخی از دتکتورهای مدرن دارای ویژگی‌ هایی هستند که به کاهش هشدارهای کاذب کمک می‌ کنند.

5- با استفاده از تنظیم اتوماتیک آستانه آلارم، معمولا هر 24 ساعت یک بار محفظه داخلی خود را بررسی کرده و در صورت کثیف بودن، آستانه آلارم را تغییر می‌دهند تا هشدارهای کاذب کاهش پیدا کند.

6- قابلیت گزارش‌گیری میزان کثیفی دتکتورها به شما کمک می‌ کنند میزان کثیفی داخلی را متوجه شده و آنها را تمیز کنید.

7- در دتکتورهای قابل برنامه‌ریزی می‌ توانید میزان حساسیت را تنظیم کنید. 

8- با قابلیت Double Knock، دتکتور باید 2 بار تحریک شود تا هشدار دهد. بدین ترتیب هشدارهای کاذب کاهش پیدا می کنند.

9- سیستم‌های تأیید هشدار هم یک فناوری پیشرفته است که در صورت بروز مشکل از سایر دتکتورهای اطراف تایید می گیرد تا خطای کاذب بوجود نیاید.

10- به ساکنین نحوه کارکرد دتکتور و سیستم اعلام حریق را آموزش دهید. بدین ترتیب دیگر ساکنین نگران آلارم‌ های کاذب نخواهند بود.

11- تجهیزات قدیمی و فرسوده را به موقع تعمیر و تعویض کنید.

12- حتما از برندهای معتبر و استاندارد استفاده کنید.

13- حتما برای سرویس های دوره ای از یک متخصص رسمی و کارآزموده کمک بگیرید.

جمع‌ بندی: آیا باید نگران چشمک زدن دتکتور باشیم؟ 

در طول این مقاله درباره علت چشمک زدن دتکتور صحبت کرده و گفتیم که لزوما همه آلارم ها و چشمک زدن ها خطرناک نبوده و طبیعی هستند. ما نگرانی شما را کاملا درک می کنیم. اما شما هم باید اول از همه عوامل موثر بر چشمک زدن دتکتورها را شناخته و نسبت به رفع آنها اقدام کنید.

توصیه می‌ شود آدرس این مقاله را ذخیره کرده و هر از چند گاهی به آن سربزنید. در این مقاله تمام خطاها و علت های چشمک زدن را نام برده و به صورت کامل توضیح دادیم. در نهایت این شما هستید که با خرید بهترین و استانداردترین لوازم اطفاء حریق و نصب و نگهداری اصولی ساختمان خود را ایمن خواهید کرد.

فراموش نکنید فروشگاه نارآب برترین تجهیزات اطفا حریق در ایران را به شما عرضه می کند.

سوالات متداول در خصوص علت چشمک زدن دتکتور 

آیا چشمک زدن سبز نشان‌دهنده سالم بودن دتکتور است؟

بله، در بیشتر دتکتورها، چشمک زدن سبز رنگ منظم نشان‌دهنده عملکرد صحیح و عادی دتکتور یا دستگاه است. این الگو به معنای فعال بودن دتکتور و پایش محیط است و جای نگرانی ندارد.

دتکتور بوق می‌زند ولی خطری وجود ندارد، دلیل چیست؟

اگر دتکتور شما بوق می‌زند اما هیچ نشانه‌ ای از دود، حرارت یا گاز وجود ندارد، اصلی ترین علت آن ضعیف شدن یا اتمام باتری دستگاه است. صدای بوق ممتد و تکراری در دتکتور دود معمولاً نشان‌ دهنده نیاز به تعویض باتری است. دلایل دیگر می‌تواند شامل تجمع گرد و غبار در سنسور، نصب نادرست یا حساسیت بیش از حد دتکتور باشد که منجر به هشدارهای کاذب می‌ شوند.

دتکتور گازی که چشمک می‌زند را باید خاموش کنیم؟

خاموش کردن دتکتور گازی که چشمک می‌زند (مخصوصاً اگر چراغ قرمز یا کهربایی باشد) توصیه نمی‌ شود، زیرا ممکن است نشان‌ دهنده وجود گاز خطرناک مانند مونوکسید کربن باشد. ابتدا محل را تهویه کنید و در صورت امکان، منبع احتمالی نشت گاز را بررسی نمایید. اگر دتکتور بوق می‌زند، باید بلافاصله محل را ترک کرده و با خدمات اضطراری تماس بگیرید. تنها در صورتی که مطمئن شدید هشدار کاذب است و با مشورت متخصص، می‌توانید آن را ریست کنید.

آیا لازم است همیشه به چراغ چشمک زن توجه کنیم؟

بله، همیشه باید به چراغ چشمک زن دتکتور توجه کنید، زیرا این چراغ‌ ها اطلاعات مهمی درباره وضعیت دستگاه ارائه می‌دهند. در حالی که چراغ سبز نشان‌ دهنده عملکرد عادی است ، الگوهای دیگر مانند چشمک زدن سریع، چراغ قرمز یا کهربایی می‌توانند نشانه‌ای از مشکل، نقص، یا نیاز به تعویض باتری باشند. نادیده گرفتن این نشانه‌ها می‌تواند به عدم عملکرد دتکتور در زمان خطر واقعی منجر شود.

نحوه خاموش کردن آژیر اعلام حریق چگونه است؟

 برای خاموش کردن آژیر اعلام حریق، ابتدا باید علت فعال شدن آن را بررسی کنید. چون اگر آلارم به دلیل آتش‌ سوزی واقعی فعال شده، اصلا آژیر را خاموش نکرده و فوراً محل را تخلیه کنید. سپس و با آتش‌ نشانی تماس حاصل کنید. در این میان اگر کپسول آتش نشانی دارید سعی کنید در همان دقایق اولیه اطفا حریق را انجام دهید. حال اگر آژیر علت واقعی نداشته و کاذب است، سیستم را ریست کنید. این کار معمولاً با فشردن دکمه “ریست” روی پنل کنترل مرکزی انجام می‌شود. برای ریست کردن سیستم اعلام حریق، ابتدا برق اصلی سیستم را قطع کنید. سپس دکمه ریست را برای چند ثانیه فشار دهید (این مدت زمان در سیستم‌های مختلف متفاوت است و برای اطلاعات دقیق‌ تر باید به دفترچه راهنمای دستگاه مراجعه کنید). پس از ریست، دستگاه به طور خودکار شروع به راه‌اندازی مجدد می‌ کند و تمامی تنظیمات به حالت پیش‌فرض بازگردانده می‌شوند. در آخر هم برق اصلی سیستم را مجدداً وصل کرده و صبر کنید تا سیستم روشن شود. در صورت عدم موفقیت در ریست کردن یا تداوم مشکل حتما با کارشناسان ما در تماس باشید.